Onderwijs in tijden van corona

Image
Onderwijs in tijden van Corona

Onderwijs in tijden van corona: dat is juridisch gezien best complex. Daarom schetsen PCBO Amersfoort, TK advocaten en Schoolfacilities een aantal praktijksituaties met suggesties hoe te handelen. Dat doen we aan de hand van vijf thema's, zoals ook op 11 maart 2021 is besproken met het netwerk Bedrijfsvoering.


Gezondheid medewerkers

Case: Werkgever hebben te maken met angstige werknemers die zich ondanks alle getroffen maatregelen niet veilig voelt in het gebouw, maar ook met werknemers die weigeren om zich aan de regels te houden.

Protocol: De maatregelen die je neemt hebben te maken met instructierecht. Belangrijk is om die in te bouwen in het beleid. Dat is de kapstok die je nodig hebt, zodat je ook arbeidsrechtelijk verder kan komen als je conflict hebt. De werknemer is namelijk verplicht om redelijke instructies op te volgen. Maar let op, van de werkgever wordt verwacht dat eerst een poging wordt ondernomen om de angst bij de werknemer weg te nemen. Pas daarna komen maatregelen als loonstaking (of vrijwillig onbetaald verlof) of schorsing in beeld. Een thuiswerkprotocol voor medewerkers wordt aanbevolen. TK advocaten en notarissen heeft een model dat op maat gemaakt kan worden.

Voor de zorgplicht van de school jegens haar werknemers gelden zoals altijd alle Arbowetten en -regels. Die zijn inmiddels aan het coronavirus aangepast. Pas daarnaast ook de richtlijnen en protocollen die door de Rijksoverheid en sectororganisaties zijn opgesteld (aantoonbaar!) toe. Vergeet niet toezicht te houden op de uitvoering daarvan en evalueer het beleid regelmatig.

Meer informatie:

 

Omgang ouders en leerlingen

Case: We merken dat corona uitersten vergroot op scholen. Enerzijds zijn er ouders die niet geloven in het virus en de regels van de school weigeren te volgen; daardoor komen kinderen niet naar de les. Anderzijds zijn er ouders die hun kinderen thuis willen houden, omdat ze bang zijn voor verspreiding van het virus.

Protocol: Scholen zijn bevoegd om schoolregels op te stellen (en te handhaven). Scholen in het po, vo en (soms) mbo moeten verder nog steeds melding maken van verzuim, dus daar kunnen scholen zich op beroepen. De leerplichtambternaar beslist wat er met de melding wordt gedaan.

Wetten en regels: Op 12 januari 2021 meldde Premier Rutte voorts dat VO- leerlingen ‘uit voorzorg en waar dat enigszins kan anderhalve meter afstand moeten gaan houden’. Deze norm is (nog) niet in de wet vastgelegd, maar toch in het protocol ‘onderwijs tijdens corona’ opgenomen. Over het verzuim van leerlingen die niet naar school willen of mogen vanwege het besmettingsgevaar wordt het volgende overwogen:

“Ongeoorloofd verzuim moet op de reguliere manier worden gemeld voor leren kwalificatieplichtige jongeren. Verzuimmeldingen worden gebaseerd op het al dan niet deelnemen aan het verplichte onderwijsprogramma. Indien het verplichte onderwijsprogramma (deels) bestaat uit online of afstandsonderwijs, en een leerling doet daar niet aan mee, moeten scholen het ongeoorloofd verzuim bij het online- of afstandsonderwijs ook melden. Na een verzuimmelding door de school kan volledig en regulier gehandhaafd worden door leerplicht.”

Meer informatie:

 

Online onderwijs

Case: Ondanks dat de basisscholen open zijn en de middelbare scholen deels opengaan, is de verwachting dat onderwijs voorlopig te maken krijgt met thuisonderwijs of hybride vormen van onderwijs. Dat vraagt ook om aanpassingen in de organisatie. Denk bijvoorbeeld aan het hooghouden van de kwaliteit van het onderwijs, maar ook aan praktische zaken als privacybescherming.

Protocol: TK heeft een handreiking beschikbaar voor inrichting van digitaal onderwijs dat aansluit bij kwaliteitseisen uit de wet.

Wetten en regels: Scholen volgen de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De Scholen moeten de regels uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) naleven. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft aandachtspunten voor thuiswerken op een rijtje gezet en aanbevelingen voor privacybescherming van leerlingen en werknemers.

Scholen vroegen zich af hoe zij met deze nieuwe educatieve middelen en apps moesten omgaan en waar ze op moesten letten bij het inzetten van deze tools. Advies is om als bestuur (of schooldirectie) de juridische kaders waarbinnen gebruik kan worden gemaakt van online tools uit te zetten zodat door docenten niet ‘zomaar’ gewerkt wordt met (vaak gratis) apps. Zo is er ook een ‘keuzehulp privacy videobellen" gepubliceerd’.


Extra ruimte

Case: Scholen kunnen gebruik maken van theaters en sporthallen als extra lesruimte. Praktische oplossing en goed te regelen. De extra ruimte biedt scholen de mogelijkheid de hele klas in één keer fysiek les te geven en vaker dan één dag per week. Het is goed voor de kinderen en ontlast docenten. Maar hoe werkt dat dan qua regelgeving?

Protocol: De regels van de school gelden ook op een andere locatie. Leg van tevoren vast welke maatregelen je op locatie moet nemen. Zorg ervoor dat dat zwart op wit staat, stel bijvoorbeeld een huurcontract op.

Meer informatie:


Gegevensbescherming

Case: De AVG speelt een belangrijke rol bij registratie van gegevens over besmettingen en quarantaine. Maar ook bij het gebruik en inzetten van foto’s van leerlingen of de contactgegevens. Wat mag je als school wel en wat niet registreren?

Protocol: De Autoriteit Persoonsgegevens stelde zich op het standpunt dat het registreren van besmettingen verboden was. In de praktijk bleek dit echter niet werkbaar. Sectororganisaties zijn daarom hierover met het ministerie van OCW en de Autoriteit Persoonsgegevens in gesprek gegaan.

Het voorlopige resultaat is dat de school besmettingen mag registreren als er expliciet individuele toestemming is gegeven door de medewerker of de leerling én zijn of haar ouders als de leerling jonger is dan 16 jaar. Ook moet de school kunnen aantonen dat die toestemming is gegeven en voldoet aan de voorwaarden: in vrijheid, expliciet en specifiek (zie ook regels toestemming op Aanpak IBP).

Aandachtspunt hierbij is dat als je met besmetting te maken krijgt binnen de school je vaak als schoolleider sneller op de hoogte bent van de ontwikkelingen rondom het aantal bestemmingen en testen dan de GGD. Registreren en monitoren van deze ontwikkelingen is van belang voor de besluitvorming rondom sluiting van groepen en mogelijk een school.

Meer informatie: